Διαδρομές » Βαρδούσια: Γραμμένη Οξιά - Αθανάσιος Διάκος
«Επειδή η άνοιξη περνά και εμείς εδώ στην Αθήνα δεν την καταλαβαίνουμε...» έγραψε ένα φίλος για να δικαιολογήσει γιατί μας έστειλε τις φωτογραφίες από την όμορφη πορεία-διάσχιση Γραμμένη Οξιά (καταφύγιο) - Βαρδούσια - Αθανάσιος Διάκος. Να μια αλήθεια που χρειάζεται να τη μελετήσουμε. Γιατί τελικά δεν καταλαβαίνουμε την άνοιξη οι σύγχρονοι άνθρωποι-κάτοικοι των πόλεων; Πόσο σημαντικό είναι αυτό;
«Δεν υπάρχει ένα ειρηνικό μέρος στις πόλεις των λευκών ανθρώπων. Δεν υπάρχει τόπος όπου μπορείς ν' ακούσεις τα φύλλα που αναπτύσσονται την άνοιξη, ή το θρόισμα των φτερών κάποιου εντόμου. Αλλά μπορεί να γίνεται έτσι, γιατί είμαι άγριος και δεν καταλαβαίνω. Ο θόρυβος των πόλεων φαίνεται μόνο να προσβάλλει τα αυτιά. Και τι ενδιαφέρον υπάρχει πια στο να ζεις, αν δεν μπορείς να ακούσεις τη μοναχική κραυγή του κοκκινολαίμη ή τις συζητήσεις των βατράχων στα έλη τη νύχτα. Είμαι ένας ερυθρόδερμος και δεν καταλαβαίνω.»... Από την απάντηση του Αρχηγού των Ινδιάνων του Σιάτλ στον πρόεδρο της Αμερικής.
Βρεθήκαμε στο καταφύγιο της Γραμμένης Οξιάς, στα 1740μ, 48 φίλοι ορειβάτες. Σκοπός ν' απολαύσουμε την άνοιξη ορειβατικά. Να νοιώσουμε λίγο «ερυθρόδερμοι». Να ακούσουμε το αηδόνι το βράδυ και τον σπίνο το πρωί. Να ακούσουμε το θρόισμα της οξιάς και να απολαύσουμε το άρωμα των απίθανων λουλουδιών. Ορειβάτες από τον Πεζοπορικό Όμιλο Αθηνών (ΠΟΑ), τον ΕΟΣ Αθηνών κι εμείς... οι φίλοι της Βαρβάρας.
Η Γραμμένη Οξιά θεωρείται το μικρό αδελφάκι των «γιγάντων» που την περιβάλλουν: Βαρδούσια, Γκιώνα και Βελούχι. Είναι ένα ενδιαφέρον βουνό με πυκνή δασοκάλυψη, ομαλές πλαγιές και εξαιρετική ομορφιά. Το δάσος της θεωρείται ως το νοτιότερο δάσος οξιάς στην Ευρώπη.
Το απόγευμα του Σαββάτου ανεβήκαμε στη Σαράνταινα (1923μ), την κορυφή της Γραμμένης Οξιάς. Μια ώρα περίπου ανάβαση από το καταφύγιο και μία ώρα επιστροφή. Σύμφωνα με την παράδοση πήρε το όνομά της από τους σαράντα ανθρώπους, που πέθαναν κοντά στο σημείο αυτό, όταν γυρίζοντας από γάμο στο χωριό Γραμμένη Οξιά, έπεσαν σε χιονοθύελλα.
Οι ορέξεις ορισμένων για την... ανάπτυξη έφθασε ως τα δω. Το real estate «παίζει» παντού: «Προτείνουμε την δημιουργία χιονοδρομικού κέντρου στην περιοχή μεταξύ του ορειβατικού καταφυγίου Οξυάς και της κορυφής «Σαράνταινα», στη βόρεια πλευρά της κορυφογραμμής όπου η χιονοκάλυψη είναι ισχυρή και μακράς διάρκειας.»... Ένα μικρό απόσπασμα από την εισήγηση στο Νομαρχιακό Συμβούλιο Φθιώτιδας τον Απρίλιο του 2006. Αυτό που ξέρουμε μέχρι τώρα είναι ότι το ΝΣ Φθιώτιδας προχωράει στη μελέτη για το χιονοδρομικό κέντρο...
Το καταφύγιο ανακαινίστηκε πριν λίγα χρόνια και η διαχείριση έχει ανατεθεί από την Ομοσπονδία στον Κλαουδάτο. Πριν την ανακαίνιση, η ευθύνη της διαχείρισης ανήκε στον ΕΟΣ Λαμίας, ο οποίος σήμερα κρατάει το καταφύγιο της Οίτης. Το καταφύγιο της Γραμμένης Οξιάς είναι το μόνο καταφύγιο στη Φθιώτιδα σε καλή κατάσταση. Δυστυχώς το καταφύγιο της Οίτης, αλλά περισσότερο του Καλλίδρομου, δεν είναι σε καλή κατάσταση. Αυτό μας επιτρέπει να μιλάμε για ορειβατική εγκατάλειψη των βουνών μας, σε αντίθεση με τη Φωκίδα, που διατηρεί δύο καταφύγια στα Βαρδούσια και ένα στη Γκιώνα. Δεν έχει σημασία σε ποιον ανήκει το κάθε καταφύγιο, γιατί τα βουνά ανήκουν σε όλους μας.
Μ' αυτές τις σκέψεις και τις συζητήσεις και με τη νόστιμη μακαρονάδα του καταφυγίου, κύλησε όμορφα η βραδιά για να πάμε για ύπνο σχετικά νωρίς στη σκηνή μας. Γιατί το πρόγραμμα έχει αναχώρηση στις έξι, που σημαίνει εγερτήριο τουλάχιστον στις 5:30πμ.
Πράγματι στις 5:30πμ όλοι στο πόδι και αναχώρηση από τη διασταύρωση στο διάσελο στις 6:20πμ. Το μονοπάτι ξεκινάει με ανηφόρα, μέσα από τις αραιές οξιές στην αρχή και την πυκνή βλάστηση, με κατεύθυνση νοτιοανατολικά. Ανεβαίνουμε στην πρώτη κορυφή, την κορυφή 1713, απέναντι από το καταφύγιο. Συνολικά η διαδρομή έχει δεκατρία γεωγραφικά υψομετρικά, άρα δεκατρείς κορυφές.
Συνεχίζουμε στην κορυφογραμμή με κατεύθυνση νότια έχοντας μπροστά μας στο βάθος διαρκώς τον όγκο των Βαρδουσίων. Αριστερά και ανατολικά είναι ο Γουλινάς (1467μ) πάνω από τη Σπερχειάδα, λίγο πιο νότια η Οίτη (2152μ) και μακριά μας απέναντι η Όθρης. Βόρεια φαίνεται το περήφανο Βελούχι (2315μ) (εξού και το «Βελούχι μου περήφανο και Οξιά ζωγραφισμένη» των δημοτικών μας τραγουδιών) και λίγο δεξιότερα με δυσκολία ξεχωρίζουν οι ανατολικές κορυφές των Αγράφων. Νοτιοδυτικά και απέναντι το χωριό Αρτοτίνα (1350μ) και δυτικά ξεχωρίζουν μερικά σπίτια του χωριού της Γραμμένης Οξιάς. Ο ορίζοντας δεν επιτρέπει πολλά πράγματα.
Οι αρχηγοί μας εναλλάσσονται στην κεφαλή της πορείας κρατώντας αργή την κίνηση για να μην σπάσει. Μετά την κορυφή 1713 πρέπει να προσέξει κανείς γιατί μπορεί να πάρει κατά λάθος την κορυφογραμμή νοτιοδυτικά, η οποία οδηγεί στο χωριό της Γραμμένης Οξιάς. Η πορεία ανεβαίνει και κατεβαίνει κρατώντας τη διαδρομή διαρκώς πάνω από τα 1600μ.
Περνάμε την κορυφή Πύργος, τα Παλούκια, την 1604 και την Πολεμίστρα, περνάμε τη Μηλιά (1784μ) και το Ομαλό στο πλάι, από δυτικά, ανεβαίνουμε την Τσελίκαινα έχοντας απέναντί μας και ανατολικά τα Ζερέλια των Μαρμάρων, το όμορφο οροπέδιο με τις λίμνες. Σε κάποιο διάσελο εκεί σκοτώθηκε στις 21 Ιούνη 1949 ο καπετάν Διαμαντής, διοικητής της ΙΙ Μεραρχίας του ΔΣΕ.
Κατεβήκαμε να περάσουμε το Σινάνι (2054μ) από δεξιά, δυτικά, στα τυφλά χωρίς μονοπάτι μέσα στο πυκνό δάσος, κρατώντας όμως σταθερά το ύψος, σύμφωνα και με το GPS. Κάτω το Καρυώτικο ρέμα, οι πηγές του Εύηνου, και απέναντί μας οι κορυφές των Δυτικών Βαρδουσίων, Πάνω Ψηλό (2160μ) και Κάτω Ψηλό (2220μ), Γιδοβούνι (2065μ), Πλάκα - Πυραμίδα (2247μ) και Αλογόραχη (2264μ), απόκρημνες και δύσβατες, που παραμένουν σχετικά άγνωστες για τον περισσότερο ορειβατικό κόσμο.
Ακριβώς κάτω από το Σινάνι συναντάμε τα πρώτα αμυδρά κόκκινα σημάδια και το μονοπάτι αρχίζει να ξεχωρίζει. Πέφτουμε πάνω στη στάνη και στην πρώτη βρύση-ποτίστρα. Από δω ξεκινάει ο δασικός δρόμος και τα δύσκολα. Γιατί η κούραση μετά από τόσες ώρες αλλά και η πορεία στο χαλίκι είναι ένας δύσκολος συνδυασμός για τον ορειβάτη. Ευτυχώς μόνο που ανανεώσαμε όλοι το νερό και γεμίσαμε τα παγούρια μας.
Συναντάμε το Ε4 που έρχεται από την Αρτοτίνα. Είναι μπροστά και δεξιά το Τυροκομείο, πάνω ψηλά τα καταφύγια και οι Πόρτες και αριστερά το Βουνό της Χωμήριανης (2298μ). Περνάμε τον Σταυρό, τη διασταύρωση για τα καταφύγια, και κατηφορίζουμε για τον Προφήτη Ηλία με τη γνωστή σε όλους διαδρομή. Περνάμε τον Προφήτη Ηλία και ακολουθώντας το Ε4, να ο Αθανάσιος Διάκος! Τίποτα.
Η διαδρομή είναι στις 10 ώρες, 30 περίπου χιλιόμετρα, δεν έχει μεγάλες υψομετρικές διαφορές, αλλά πολλά σκαμπανεβάσματα, όπως λέει ο φίλος μου ο Νίκος ο vardousiomanis.
Πηγή: Σ. Σταμέλλος, e-onthemountain.blogspot.com, e-ecology.gr
Φωτογραφίες: Σ. Σταμέλλος
Επιμέλεια: Routes.gr
